Thứ Tư, 25 tháng 1, 2012

Cái bánh vẽ

Ngô Quang Hưng

Năm 2009, Salman Khan bỏ không làm nhà phân tích tài chính ở một quỹ đầu tư mạo hiểm ở Wall Street. Anh về nhà xuống hầm giảng bài, thu băng, và upload lên Youtube. Các bài giảng của anh đều về các đề tài sơ cấp: lượng giác, lịch sử, đại số, … Vài nghìn clips (và chục nghìn giờ lao động) sau đó, và Khan Academy hiện nay đã có tài trợ từ nhiều tổ chức: Google, quỹ Gates, vân vân. Các video clips của tổ chức phi lợi nhuận này đang len lỏi hàng đêm vào tầng hầm của nhiều triệu trẻ em các nước — phát triển hay thế giới thứ ba.
Sebastian Thrun là một giáo sư Khoa Học Máy Tính cực kỳ nổi tiếng của đại học Stanford, chuyên về Robotics. Năm 2005, cái xe không người lái của nhóm nghiên cứu của anh thắng giải “Thách thức lớn của DARPA“.  Năm 2010, anh dẫn đầu nhóm của Google cho xe không người lái chạy trong thành phố. Năm ngoái Sebastian đồng giảng dạy lớp Trí Tuệ Nhân Tạo mở của Stanford (với Peter Norvig, giám đốc nghiên cứu của Google), hoàn toàn miễn phí trên mạng cho … 160 nghìn học viên trên toàn thế giới. Ai muốn đăng ký cũng được. Trải nghiệm này đã thay đổi Sebastian. Số học viên từ Lithuania nhiều hơn số sinh viên Stanford lấy lớp này. Có những học viên từ Afganistan, phải đi qua vùng đạn lửa để có vài giờ kết nối Internet để làm và nộp bài tập. Khi hoàn tất, có 248 học viên được điểm tuyệt đối. Không có bất kỳ ai trong 248 học viên này là … sinh viên Stanford, trường đại học số 1 thế giới! Sebastian vừa bỏ tenure ở Stanford, thành lập Udacity, một trường đại học miễn phí trên mạng. Mục tiêu của anh là lớp đầu tiên sẽ có nửa triệu học viên. Tôi không biết nên mô tả cho bạn đọc việc lấy tenure ngành Khoa Học Máy Tính ở Stanford khó như thế nào. Khoa máy tính ở đó là một phần khối óc của thung lũng Silicon.

Bill Gates là một cái tên không cần giới thiệu. Từ năm 2007 đến nay ông đã hiến ít nhất 25 tỉ đô la làm từ thiện, theo một nguồn thống kê đã cứu được gần 6 triệu mạng người, khỏi viêm gan siêu vi B, sốt xuất huyết, SIDA, v.v.
Vài trăm ngàn học viên của Salman và Sebastian, và vài triệu sinh linh mà Bill giúp cứu mạng chắc hẳn là hoàn toàn đếch quan tâm xem Salman, Sebastian, và Bill có phải là trí thức chính hiệu hay không. Ngược lại, Salman, Sebastian, Bill cũng tuyệt đối không có thì giờ tranh luận xem chữ trí thức nên viết hoa hay viết thường, là phải trung thành hay đối lập. Họ còn bận nướng cái bánh thật, cho những người đói thật.
Con đường đi đến cái bánh thật không cần đi qua tranh luận về cái bánh vẽ.
Tôi rất ngưỡng mộ và biết ơn Talawas thời kỳ đầu mà chị Phạm Thị Hoài và các cộng sự mất bao công gầy dựng. Talawas thời kỳ đầu, như Khan Academy với tôi là một thằng bé trong tầng hầm của mình. Đến giai đoạn Talawas chuyển thành blog thời kỳ 2 thì tôi có cảm giác toàn bộ năng lượng được chuyển thành năng lượng “âm”. Vẫn còn ở trong tầng hầm, nhưng cá nhân tôi thấy không còn học được gì ở đó nữa. Nêu ví dụ này để nói rằng, vấn đề không nằm ở chỗ “đối lập” hay không “đối lập”. Talawas chắc có thể gọi là “đối lập”. Còn Bill, Sebastian, và Salman đều không đối lập (như Chomsky hay Moore). Nếu đã không xắn tay áo làm bánh, thì tầm ảnh hưởng của một tiếng nói đến cái bánh thật chỉ còn phụ thuộc vào hàm lượng tri thức nằm trong tiếng nói.
Chém gió trong một cái võ đài rỗng về hàm lượng tri thức là một sự phí phạm cuộc sống đáng tiếc.
“Trí Thức” — bất kể viết hoa hay viết thường — đều là Cái Bánh Vẽ — viết hoa.

2 nhận xét:

  1. Bên blog anh Xuân Diện ở bài "VỢ CON ANH VƯƠN, ANH QUÝ LÊN HÀ NỘI"

    http://xuandienhannom.blogspot.com/2012/01/vo-con-anh-vuon-anh-quy-len-ha-noi.html

    Em cũng rất và ủng hộ nhưng cũng đá xoáy cái chuyện kiện đài truyền hình, rủ nhau xem xử án MR CHHV nên chắc không dám đăng lên.

    Còn trên blog của nhà văn Phạm Viết Đào, có một bài viết "Lời bộc bạch của một đảng viên 15 tuổi đảng không dám viết đơn xin ra khỏi Đảng ?". Không biết có cho đăng comment của em không vì em cũng đá xoáy.

    http://phamvietdao2.blogspot.com/2012/01/toi-han-vi-vao-ang-nhung.html

    Trong đó có một đoạn rất hay mà phần lớn blogger, nhân sỹ-trí thức bấy lâu toàn bàn, tranh cãi những chuyện liên quan đến câu chữ, lý luận suông, danh dự mà quên đi thực tế của những người khó khăn, lầm than hơn chúng ta rất nhiều.

    "Tôi muốn nói với những người muốn mưu sự lớn và thực sự vì đất nước nhân dân, hãy nhắm vào những gì thiết thực nhất vì cuộc sống của đa số người dân, đừng có giương ngọn cờ dân chủ nhân quyền làm mục đích chính, những điều đó với người dân còn xa vời lắm. Chính quyền hiện nay dù làm ra vẻ chống đối và mạnh tay với những người đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền; giả bộ như là sợ những điều đó đe dọa sự cầm quyền của họ nhưng thực ra họ rất mong muốn những những người đấu tranh này lao vào những mục tiêu như vậy vì chúng chẳng thể nào thu hút quần chúng trong vài chục năm nữa."

    Thực sự mà một số blog cộm cán, tên tuổi có những việc như của anh và bạn hữu thì em cũng tắt điện, chứ đâu có dám bật. Phải không đại ca của em ! Hế hế

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Ok em!
      Thực lòng anh chỉ nghĩ mỗi người chọn cho mình một con đường - một biện pháp thôi Đức ạ. Anh cũng chẳng có tài cán gì, em biết đấy. Anh chỉ sống tự nhiên như cỏ cây để được làm chính mình. Anh chỉ làm những việc bé nhỏ mà mình anh có thể làm không vụ lợi - không chống lưng. Nhưng em thấy đấy, hô hào thì ai cũng hô một cách dễ dàng, nhưng vào việc cụ thể cũng đâu có được là bao. Đã thế còn ý này ý khác, nghi hoặc hay đá xoáy lẫn nhau. Nhưng kệ đi, ai tin thì là chuyện của họ, anh vẫn luôn vững tin việc mình là là tốt đẹp vì tâm mình sáng - vậy thôi.
      Cũng mong em thông cảm, đôi khi con người ta cũng vấp phải sức ỳ của bản thân nên anh cũng không là ngoại lệ. Xuống đường biểu tình anh cũng chẳng ngán - đón, đòi anh chị em bị bắt vô lý anh cũng chẳng sợ, nhưng ta nên biết điểm dừng và giới hạn của mình.
      Nói vậy không phải anh trách móc gì ai hết, mỗi người chọn cho mình một con đường mà em. Tuổi nhỏ làm việc nhỏ/Tùy theo sức của mình!
      Thân ái! Cám ơn em rất nhiều vì đã dành những tình cảm tốt đẹp và niềm tin ở nơi anh - trang blog nhỏ này. Chúc em sức khỏe - hạnh phúc!

      Xóa